Dominantie Theorie

De Dominantie Theorie.

Het ontstaan van de hond is meer dan 30.000 jaar geleden begonnen doordat een deel van waarschijnlijk grijze wolf zich in de buurt van mensen ging ophouden en steeds minder schuw werd. Deze gedomesticeerde wolf is geëvalueerd tot wat de huidige hond nu is in al zijn variaties. De eerste aantoonbare relatie (grafresten van honden) van de wolf met de mens was omstreeks 14.000 tot 17.000 jaar geleden.

Door op bepaalde eigenschappen te selecteren konden honden voor uiteenlopende werkzaamheden worden ingezet. Aan het einde van de 15de eeuw ging men honden steeds meer ook als gezelschapshond zien. Honden werden getraind op basis van kennis die zich generatie op generatie steeds verder ontwikkelde en door kennis, ervaringen en resultaten te delen en zo ontwikkelde deze manier van trainen zich tot uiteindelijk het hedendaagse GeBalanceerde Trainen waarbij de wetenschap absoluut niet genegeerd wordt zeer skeptisch bekeken als deze niet strookt met de kennis uit meer dan 14.000 jaar ervaring.

Eind jaren ’70 ontstond er echter een tweedeling, deze nieuwe stroming ging trainen op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten. En omdat honden afstammen van wolven werd de opleiding voor deze stroming ontwikkeld op basis van het boek The Wolf, Ecology and Behavior of an Endangered Species (1970) geschreven door de messt vooraanstaande en gewaardeerde wetenschapper op wolvengebied Dr. D. Mech. Dit boek zou zijn geschreven aan de hand van de informatie uit het onderzoek van R. Schenkel dat in 1947 werd gepubliceerd. Volgens Mech hadden wolven volgens dat onderzoek geen emoties en probeerden zij vanuit hun instinct met dominante agressie de alfa positie te verkrijgen.

Mech noemde dit de Dominantie Theorie en werd trainen op basis van straf en intimidatie een feit. Zware stroomstoten met de teletac, keiharde rukken met een slipketting of aan de halsband zorgde niet alleen dat de hond deed wat hij moest doen maar ook regelmatig voor ernstige, zelfs chronische tot fatale verwondingen. Deze handelingen veroorzaakte in combinatie met dominante handelingen en regels ook voor vreselijke mentale trauma’s. Helaas dacht men dat deze manier van trainen noodzakelijk was om een hond de baas te blijven en zo de alfa positie te behouden

Gevolg van het trainen volgens de ”nieuwste wetenschappelijke inzichten” is dat mensen die daarin geloofden vanaf het moment dat de Dominantie Theorie zijn intrede deed overtuigt zijn dat zij gelijk hebben want de nieuwste wetenschappelijke inzichten bewijzen dat. Vanaf eind jaren 70 is het dus zo dat degene die traint volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten de wijsheid in pacht heeft. Een GeBalanceerd Trainer en GedragsDeskundige met 30 jaar ervaring die in 1995 de Dominantie Theorie bekritiseerde en ruimschoots onderbouwde dat een hond wel emoties heeft en dat trainen op basis van straf walgelijk is werd afgedaan als onzin en antropomorfisme door gebrek aan actuele kennis en achterhaalde werkwijze en voor beunhaas of charlatan uitgemaakt en een schande dat hij zich trainer en GT mocht noemen. (Precies dezelfde trainer die in 2020 het Positief Trainen bekritiseerd krijgt vrijwel hetzelfde te horen het enigste verschil is dat hij tijdens de Dominantie Theorie beschuldigd werd van antropomorfisme en anno 2020 beschuldigd wordt van trainen volgens de Dominantie theorie en het ontkennen van emoties.)

1999: De Dominantie Theorie is ontkracht!

Uit zijn eigen waarnemingen na een 13 jarig onderzoek (Mech1999) concludeerde Dr. D.Mech dat er fouten zaten in het onderzoek van Schenkel. Deze zou zijn bevindingen gedaan hebben aan de hand van een samengestelde groep wolven in gevangenschap wat niet te vergelijken zou zijn met een roedel in de vrije natuur. De wolven die hij bestudeerde in de vrije natuur leken qua structuur op een menselijk familie met aan het hoofd twee zorgzame ouders die voor hun nageslacht zorgen. De pups zouden spelenderwijs en vol kattenkwaad hun jeugd doorlopen. Van rangorde, corrigeren of domineren zou geen sprake zijn. Zijn bevindingen publiceerde hij in zijn boek Alpha Status, Dominance and Division of Labor in Wolf Packs. Ondanks Mech duidelijk heeft aangegeven dat er sprake was van ondeugdelijk onderzoek wordt de Dominantie Theorie niet als blunder gezien maar als achterhaald door voortschrijdend wetenschappelijk inzicht. Men wist toen niet beter dan dat een door de mens samengestelde groep wolven in een dierentuin in een ruimte van 10m x 20m niet te vergelijken zou zijn met een echte roedel in de natuur. Dhr Schenkel zal zich waarschijnlijk omdraaien in zijn graf als hij dit hoort.

Het positief trainen

Het Positief Trainen: trainen zonder correcties, goed gedrag belonen en ongewenst gedrag negeren. Gebaseerd op het 13 jarig onderzoek van Mech(1999) waaruit hij concludeerde dat je een wolvenroedel kan vergelijken met een gelukkige mensenfamilie waar geen sprake zou zijn van rangorde, dominantie en correcties.

Is hier sprake van kwade opzet?

2012 begon ik noodgedwongen mij te verdiepen in de ins and outs van probleemgedrag. Al snel zag ik dat het onderzoek waarop de Dominantie Theorie en het Positief Trainen waren aan alle kanten rammelde en jaarlijks talloze slachtoffers eist.

Wat mij ook opviel was dat de begrippen correctie en dominantie binnen de kynologie een compleet andere en negatieve betekenis hadden dan de betekenis of definitie volgens google.

Domineren is in het dagelijks leven is een breed begrip: een wielrenner die domineert heeft de leiding, een kleur die domineert overheerst en het verschil tussen zich dominant gedragen en dominant zijn is dat de eerste zich constant moet bewijzen en de laatste zelfverzekerd is, dat uitstraalt en zorgt voor rust.

Volgens de kynologie was tot 2014 een dominante hond een agressieve hond. Na 2014 bestaat een dominante hond niet want is geen karaktertrek?

Corrigeren volgens Google: 1)Verbeteren 2) Amenderen 3) Berispen 4) Beteren 5) Bijwerken 6) Controleren 7) Afstraffen 8) Goedmaken 9) Herstellen 10) Herzien 11) Juist maken 12) Nakijken 13) Aanpassen 14) Tot de orde roepen.

Volgens de kynologie: Straffen.

Mei 2014 plaatste ik de eerste versie van dit artikel en heb dit in de loop van de jaren aangepast. In 2022 kwam ik het onderzoek van Schenkel tegen, ik wist niet wat ik zag.

Update 30-11-2022 Onderzoek van Rudolf Schenkel(link)

Valse aannames en conclusies van Dr D Mech.

Het onderzoek van Schenkel is door Dr. D. Mech onterecht in diskrediet gebracht
De onderzoek zou gebaseerd zijn op één door de mens samengestelde groep Het waren 2 roedels, onbekend of die samengesteld waren. Ook was er geen sprake van agressie in de zomer en aanloop naar de winter waarmee ook de basis voor de Dominantie Theorie dus nooit heeft bestaan!
Het gedrag van een echte roedel in gevangenschap is nooit bestudeerd de conclusie dat de samengestelde groep oorzaak zou zijn van de agressie is geen enkel bewijs voor.
Sterker nog crowding is een wetenschappelijk verschijnsel waarbij agressie ontstaat door teveel individuen in een te kleine ruimte te plaatsten. Je zou dus zelfs kunnen stellen dat het waarschijnlijk weinig uitmaakt of het wel of geen echte roedel is.
Het onderzoek waarmee in 1999 de DT is ontkracht/het PT op is gebaseerd lijkt bewust vervalst te zijn. Hij wist van te voren dat er in de zomer geen agressie zou zijn. Schenkel beschrijft duidelijk de jaarlijkse cyclus van sociaal gedrag. In zomer vreedzaam, in de herfst steeds meer opwinding en in de winter/paartijd veel rivaliteit en agressie.
Het lijkt erop dat hier geen sprake is van pseudowetenschap maar een pseudowetenschapper. Hoe andere wetenschappers over Mech en dominantie denken. (link) (link)
Toch lijkt het alsof Mech zich al vanaf 2005 begint in te dekken op zijn site, waar maar 1 onderzoek op staat va een andere wetenschapper namelijk die van Schenkel zodat hij altijd kan zeggen dat hij daar open en eerlijk in is.

Waarom zou een vooraanstaand wetenschapper zijn reputatie op het spel?

Let op dit is een aanname! Tegenargumentatie zie ik graag tegemoet!!!

Gat in de markt, wereldwijd opleidingen en cursussen verkopen hondentraining
Mech inzetten om mensen te overtuigen van het nut van deze opleidingen.
Informatie moet ”nieuw”en onderscheidend zijn tov het midden of GbT
boek eind jaren 60 gebaseerd op info Schenkel, wereldwijd succes
Jaren 70 DT zo ver mogelijk bij GbT (antropomorfie) vandaan
1999 nieuw boek DT ontkracht van het ene uiterste DT naar het andere uiterste PT vanaf nu GbT geen antropomorfie maar DT.
2013 PT erkend emoties 2014 PT erkend dominantie en wil naar het midden. GbT ontkend emoties en traint volgens de DT.
2020 GbT moet weg uit het midden. nieuwe inzichten betreffende sliplijn, e-collar worden genegeerd

Hoe zit het nu met rangorde en dominantie volgens het Positief Trainen?

Het PT is gebaseerd op het onderzoek dat Mech in 1999 wereldkundig maakte. In de 13 jaar jaar wat later zomers bleken te zijn had hij nooit tekenen van dominantie of correcties waar genomen. Echter in de video die hoort bij het onderzoek dat dr. D. Mech in 2010 samen met enkele collega’s heeft gedaan is overduidelijk te zien hoe een mannelijke alfa wolf een andere mannelijke wolf uit zijn pack langdurig en meerdere keren tegen de grond werkt. De alfarol die niet zou bestaan noemen ze in dit onderzoek pinning duidelijk is ook dat dit niet op vrijwillige basis gebeurt wat vaak wordt beweert. Wat opvalt is dat Mech deze keer opvallend stil is wat betreft zijn fout uit 1999 waarmee hij de Dominantie Theorie ”ontkracht” heeft. Het wetenschappelijk onderzoek uit 2014 van Van der Borg, Schilder en collega’s toont aan dat er wel degelijk sprake is van dominantie en rangorde. (Dominantie en rangorde bij de hond). Dit werd overigens door het”wetenschappelijk” onderzoek van Bradshaw nog enige tijd in twijfel getrokken terwijl Ian Dunbarr het boegbeeld van het positief trainen daar tijdens zijn seminars geen twijfel over laat bestaan zoals in Nederland in 2013 Social Hierarchie in Dogs en dit artikel van Doggo(link).

In deze samenvatting van de documentaire van Jim een Jamie Dutcher die 6 jaar lang het hele jaar rond onderzoek deden zie je een compleet ander beeld dan wat Dr. D. Mech beschrijft betreffende dominantie, hiërarchie, rangorde, correcties en het doel daarvan. Een echte eyeopener.

Honden zijn geen wolven.

Vanwege de domesticatie van honden zou je hun gedrag niet meer kunnen vergelijken met wolven. In de volgende video’s (klik op titel voor de video) zie je echter dat ook honden elkaar corrigeren van pups af aan.

Dat honden om hun dominantie aan te tonen niet alleen waarschuwen maar ook echt agressie inzetten als hun positie bedreigt wordt ziet u in deze video met aan het eind een heuse alfarol.

Zin, onzin of misschien toch iets om over na te denken?

Volgens het positief trainen is een hond die als eerste door de deur wil en aan de lijn trekt geen probleem. De oorzaak is niet niet dominantie maar enthousiasme. Ook heeft hij nooit geleerd te volgen. De praktijk leert ons dat trekken aan de lijn vaak de oorzaak is van lijn reactiviteit en angst. Vaak is de leiding over nemen door de hond te laten volgen de oplossing voor dat probleem.
Volgens de dominantie theorie moet de eigenaar(alfa) eerst eten en daarna de hond omdat bij wolven de alfa ook altijd als eerste at. Volgens het 2de onderzoek van Dr. Mech is dat niet zo en eten wolven in de natuur tegelijk en bij schaarste zelfs eerst de zwaksten en de pups. Wetenschappelijk onderzoek van de Universiteit van Bulgarije liet zien dat honden die overdag over straat zwierven s’nachts een roedel vormden om in de bossen op jacht te gaan. Als er een prooi werd opgegeten gebeurde op volgorde van rang. Zou dit een oorzaak van voedselagressie kunnen zijn bij meerdere honden?
beide inzichten zijn ontstaan door onderzoek van slechts 1 persoon, In hoeverre mag wetenschap als betrouwbare bron worden gebruikt als deze niet aan de belangrijkste voorwaarden voor gedegen wetenschappelijk onderzoek voldoet?
De conclusie dat er bij wolven geen sprake zou zijn van een lineaire dominante hiërarchie was een belangrijk onderdeel waardoor de dominantie theorie ontkracht werd. Deze ontkenning zorgt nu voor voor diverse onbegrepen agressieproblemen.
in het eerste boek gaat om het om een door de mens samengestelde groep in een te kleine ruimte in plaats van een familie wolven die een stabiele roedel vormen in de vrije natuur. De vraag die je je zou kunnen afvragen is welke situatie het meest overeenkomt met de situatie waarin onze honden zich bevinden.
Een hond mag nooit hoger staan dan de mens. Onzin is achterhaald dominantie bestaat niet. Maar als de hond bepaald of u wel of niet naast uw vrouw mag liggen of op de bank mag zitten?
Een hond probeert altijd een hogere rang te veroveren – dit is inderdaad onzin een hond zal vanuit zijn instinct zijn plaats willen weten binnen de groep. Als u er niet in slaagt een stabiele omgeving te creëren wordt uw hond min of meer gedwongen de leiding over te nemen. Een instabiele groep kan leiden tot een felle en heftige machtsstrijd die tot ernstige en zelfs fatale verwondingen kunnen leiden. Dit kan vergeleken worden met de situatie van het wetenschappelijk onderzoek van Schenkel uit de jaren 40.
Tijdens de dominantie theorie werd verweten als je niet train op basis van de nieuwste wetenschappelijke inzichten dat Gebalanceerde trainen verschilt op 1 heel belangrijk punt met trainen volgens de dominantietheorie. De gebalanceerde trainer werkt namelijk net als de positieve trainer vanuit belonen en dus niet zoals bij de achterhaalde dominantietheorie vanuit bestraffen. Ook is gebalanceerde trainer op de hoogte van de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Hij past deze alleen toe als die stroken met zijn gevoel, kennis en ervaring van vele generaties. De eerste tekenen van gedomesticeerde honden gaan zo’n 33.000 jaar terug, het zou eeuwig zonde zijn om al die kennis en ervaring verloren te laten gaan.
Alfarol(video) of het op de rug dwingen van een hond als dominante handeling wordt door veel positieve trainers gezien als een ernstige vorm van mishandeling die regelmatig zou leiden tot ernstige psychische schade zoals bijvoorbeeld aangeleerde hulpeloosheid. Zowel honden als wolven zouden geen alfarol inzetten. Het zou een tegen natuurlijke handeling zijn omdat honden gedwongen worden tot overgave. Inmiddels verschijnen er steeds meer beelden van honden en wolven die wel degelijk andere honden tot overgave dwingen middels een alfarol. Het is overigens wel een correctie die ernstig af te raden is.

Bronnen:

https://www.wur.nl/nl/nieuws/Dominantie-in-groep-honden-in-harde-cijfers-uitgedrukt-.htm

Publicatie
Joanne A.M. van der Borg, Matthijs B.H. Schilder, Claudia M. Vinke and Han de Vries. Dominance in domestic dogs: a quantitative analysis of its behavioural measures.
Plos ONE August 26, 2015

Informatieve artikelen op basis van recent wetenschappelijk onderzoek (2015):

https://www.licg.nl/honden/dominantie-en-rangorde-bij-de-hond/

https://www.licg.nl/honden/leiding-geven-aan-uw-hond/

https://www.licg.nl/nieuws/rangorde-bij-honden-niet-gebaseerd-op-agressie/

Commentaar en uitleg van professionele gedragstherapeuten ter verduidelijking van dominantie.

Maaike Oosterhuis, gedragstherapeut en trainer met roedel. 2014

Voor mij werkt de dominantietheorie prima, het is gewoon zo, het bestaat, we kunnen het blijven ontkennen of het een ander mooi woord geven, zoals overheersend, maar dominant is dominant. Punt. Je hebt een rangorde, waarbij je dominantie nodig hebt. Wij kunnen de taal van de honden zeker niet zo geweldig nabootsen, als hoe een hond zelf doet, maar we kunnen wel veel, om hen iets duidelijk te maken. Vaak is een gevoel of gedachte al genoeg. Ik ben er zeker van dat dominantie bestaat, hoe zou dat anders in elkaar kunnen zitten. Een hond heeft nog altijd een oer-instinct die veel lijkt op die van de wolven, die veel mensen vergeten en alles gooien op raseigenschappen, of instinct welke bij het ras hoort. Instinct welke bij een ras hoort bestaat niet. Dat is een ras eigenschap. Instinctieve agressie bestaat in geen geval bij welk ras dan ook. Een roedeldier is een sociaal dier, die het sociale ook ten alle tijde nodig heeft! Je hond kiest er niet zelf voor, om geen contact te hebben met soortgenoten, daar kan hij niet over na denken. Beslissingen nemen doen ze alleen in het geval actie – reactie en niet weloverwogen. Sommige honden hebben misschien de eigenschap om er sneller naar te neigen, maar als je dit goed opvangt, kun je een supersociale hond hebben, maar daar komt de dominantie de hoek om kijken, omdat je zeker de leiding over je hond moet hebben. Dit heeft niks uit te staan met bloedlijnen, zoals bijvoorbeeld veel Pitbullhouders denken, omdat iedereen zo denkt, en niks probeert, kunnen er in de lijnen ”agressieve” honden voorkomen, welke eigenlijk gewoon labiel zijn geweest en niet per definitie agressief. Met een agressieve hond fokken, welke een erfelijke neurologische oorzaak heeft, is natuurlijk niet het idee van fokken, lijkt me. Dat gaat ten koste van het ras. Dus, gezonde honden, van welk ras dan ook, moeten gewoon sociaal met andere honden om kunnen gaan. Zo niet, moet je jezelf als eigenaar eens achter de oren krabben. Ik hoor van velen om mij heen: ik train positief en dat houdt dan volgens hen in, een voorbeeld als de hond opspringt, draai je hem je rug toe. In een hond zijn ogen is dat ontwijkend gedrag en zal alsnog dominant blijven, uiteindelijk stopt hij wel, omdat je niet reageert en het hem verveelt, dat is het enige goede in dit verhaal, maar negeren is misplaatst op dat moment. Ik werk ook met negeren, maar op andere momenten. Daarnaast hoorde ik een verhaal: als ik op de bank zit en de hond springt bij mij op, doe ik mijn hoofd naar beneden, en sla mijn armen over elkaar. De hond krabt uiteindelijk over het hoofd van diegene. En de persoon praat dan ook, nee, ik geef je nu geen aandacht, want dit wil ik niet hebben. Even kort uitgelegd, de hond toont weer dominant, hij komt ongevraagd in je eigen ruimte. Daarnaast raakt hij je zelfs aan, door middel van die poot op je hoofd, wat absoluut nooit toegestaan wordt door een dominante hond. Je vertoont weer ontwijkend gedrag, omdat je in elkaar zakt als een onzekere hond, oogcontact onmiddelijk verbreekt, wat de hond al zegt dat hij gewonnen heeft, en gaat hij nog een stapje verder. De hond stabiliseer je vooral met de neus, omdat dit het belangrijkste zintuig is, wat een hond bezit. De oren het minst belangrijk. Als je de oren dus meer gebruikt dan de neus, wordt de hond opgewonden, normaal gesproken, horen ze gevaar als eerste, pups opvoeden is ook vaak gehoor, aan het gepiep kunnen de moederhonden afleiden wat de pups willen, dat soort dingen. Alleen in nodige situaties. Een moederhond zie je ook wel opgewonden, of drukker worden, wanneer haar pups piepen en als je zelf tegen je hond praat merk je al dat deze drukker wordt. Een andere leidinggevende hond, zou het klimmen, wat deze hond dus vertoont, nooit toestaan en waarschuwen door middel van lichaamstaal, spanning, kijken, werkt dat niet, zal hij happen. De persoon die met de positieve methode werkt, heeft een bange hond, en geen enkele hond is te vergelijken, maar deze is ook buiten bang. Ze woont hier al twee jaar en volgt ook training met haar vrouwtje, ze worden dus begeleid door een expert. Nu twee jaar later, is er een klein beetje vooruitgang, terwijl ik binnen twee maanden met een bijna bomproof hond buiten wandel (en dit is gebaseerd op meer dan 20 extreem angstige honden). Omdat ik niet omdraai, wanneer de hond zegt dat hij om wil keren. Ik blijf net zo lang staan tot de hond kalm geworden is en ga dan verder. Er zitten zeker hele goede dingen aan de positieve methode, ik kraak deze niet af, want in alle methoden zitten juiste dingen. Maar op een paar punten, vind ik het logisch dat ze geen vooruitgang boeken. En zo blijven we voort zoeken naar de echt juiste methode, want zoals ik eerder al zei, kunnen we het nooit zo duidelijk maken als honden onder elkaar. Kijk vooral naar hen en hun gedrag onderling en je leert er veel van. Dit doe ik ook, ik bestudeer mijn eigen honden continu, als ik met ze naar het losloopterrein ga, observeer ik hun gedrag en dat van vreemde honden. Ik blijf elke dag leren en ik leer het beste van de hond zelf, daar heb ik geen mensen voor nodig om me dat te vertellen. Iedereen zijn eigen ding, maar ik doe alles vanuit mezelf en mijn eigen gevoel/instinct. Iets wat je niet kunt leren uit boeken, het werkt natuurlijk prima, bijna direct en dat maakt het speciaal. Ik blijf ook altijd naar de hond kijken, wat het kan hebben, heb ik een gevoelige hond, zal ik deze ook anders corrigeren dan een hond die minder gevoelig is. Ik corrigeer alleen wanneer het echt nodig is, verder probeer ik het met mijn gevoel en gedachten over te brengen, negeren en belonen (aai over de bol) te doen.

Arvid van Putten, gedragstherapeut en hondencoach. 2014

De pure dominantie theorie vind ik, net zoals de bedenker, onzin. Een echte dominante hond doet namelijk helemaal niets. Ok, doet heel erg weinig en grijpt zelden in. Als deze een groep binnen loopt, wijken andere honden al automatisch. Hij schittert door de rust en stilte die hij meeneemt. Waarom ik er niet achter sta, is omdat honden op verschillende momenten verschillende taken hebben. Zo kan in een groep honden de een de waker zijn terwijl de ander zorgt voor het vinden van eten. Het is maar welke taak ze beter in zijn en dat vloeit zonder kikken of stoten over in elkaar.

Waar ik achter sta, is dat een groep dieren een leider volgen (je hebt een algemene leider, maar kan dus ook per activiteit veranderen naar een ander. Niet alleen bij mensen zie je dit, maar ook bij honden. Neem als voorbeeld maar de poolhonden. De hond voorop in het tuig hoeft niet dezelfde rol te hebben wanneer ze aan de stake-out zitten. Maar degene die ze volgen is degene die mentaal sterk is. En dat wordt je automatisch wanneer je iets doet waar je achter staat en weet wat je doet. Gooi een groep mensen op een onbewoond eiland en je ziet wat er gebeurt. Dat is ook zo met honden. Op het moment dat je mentaal zwak bent, zal een hond het overnemen. Niet omdat ze het willen, maar omdat er geen andere keus is. Ik zie dan ook niet dat honden proberen op te klimmen op de ladder. Ik zie wel dat ze het stokje overnemen. Want een groep zonder leiding brengt wanorde en wanorde zorgt dat de groep in gevaar komt. Dat kan niet in de natuur, dus er MOET een leider zijn.

De handelingen die ze doen, zoals je aandacht opeisen, zie ik niet als dominantie, maar als dominante handeling. Het verschil is dat ze een handeling doen om iets gedaan te krijgen. Maar andere handelingen kunnen gewoon uit sociaal oogpunt zijn. Zo zie ik eigenlijk altijd de jongste hond op de oudere honden kruipen, maar bijna nooit de oudere honden op de jongste. De oudere honden laten dit vaak gewoon toe. Een hond die op je schoot kruipt, is dat dan slecht? Ik denk dat het veelal te maken heeft met hoe en de achterliggende gedachte. Want een hond die op je schoot kruipt omdat hij eten wil, is een andere handeling dan eentje die daar lekker gaat liggen slapen.

Zoveel handelingen en zoveel uitleggen. Het is denk ik geheel afhankelijk van de hond en de situatie waarin het gebeurt.

Marieke van der Lee, gedragstherapeut met roedel, 2014

‘’Help mijn hond is dominant’’ dit hoor je vaker bij herplaatsers met een slecht verleden. (maar ook bij een hond wie gewoon bij een goede fokker vandaan komt en vanaf pup in huis is)
Het is de reactie op jullie menselijke goedheid. Wanneer een herplaatser in huis gehaald wordt, en zeker met een slecht verleden, wordt er vaak alles aan gedaan om de hond zich weer prettig te laten voelen. Helaas doen we dat vaak op de menselijke manier: lekker vertroetelen, veel liefde en aandacht, koekje hier, snoepje daar, aai over de bol en lekker knuffelen op de bank om ze maar zo dicht mogelijk bij ons te houden en liefde te kunnen geven. Maar voor een hond werkt dat niet altijd zo en hij gebruikt uiteindelijk de ruimte wie hij gekregen heeft. Wil je hem dat ineens afnemen, dan zal hij zich verzetten.
Want die bank hebben jullie aan hem gegeven toch? En die aaien over de bol, die krijgt hij toch altijd als hij zich tegen je aandrukt? En die speeltjes? Die zijn van HEM! hoe kom je erbij dat jij ineens mag bepalen wanneer je die afpakt. Hij is het er duidelijk niet mee eens, sterker nog, hij zal het niet begrijpen waarom hij ineens van zijn voetstuk af moet.
Voorkomen is altijd beter dan genezen, dus probeer vanaf het begin af aan duidelijke regels te handhaven. Maar ook als je al met dergelijke problemen te kampen hebt is het belangrijk om duidelijk leiding te nemen en grenzen te stellen.
Begin er maar eens mee om zelf bewust te worden om je hond niets meer zomaar voor niets te geven.
Denk aan niet meer aanhalen omdat hij zich tegen je aandrukt (want dan bepaalt de hond wanneer je affectie geeft) maar aanhalen omdat hij ergens lekker ontspannen ligt of wanneer je hem roept en hij gehoorzaamt. Want dat gedrag mag beloont worden.
Sommige honden zijn niet gemaakt om lekker te knuffelen op de bank, want die zien de bank misschien wat sneller als hun eigendom. Die knuffelen beter op de grond.

Wees een duidelijke leider. zeker voor een hond met een verleden, daar hebben ze heel veel steun aan.
Een mooi voorbeeld om het verhaal van een herplaatser met een slecht verleden naar mensen woorden te vertalen is dit:

Stel, jij hebt een enorme val gemaakt en je knie ligt aan alle kanten open. Je moet natuurlijk met spoed naar de eerste hulp en je ligt daar hulpeloos te wachten op een arts. oh, je hebt zo’n pijn en je voelt je zo naar dat je alleen maar zo stil mogelijk kan liggen.
Gelukkig daar komt de arts! En die zegt:” oh mijn hemel!! wat een ramp!! wat moet je een pijn hebben schatje!! Ooooh wat zielig!! jeetje mina, gaat t wel met je?.. ooh aaah.. he wat naar, *aai aai aai* over je haar ”…
Super lief natuurlijk, maar als jij daar ligt te vergaan van de pijn, zit je daar echt niet op de wachten. Sterker nog.. je zou alle vertrouwen in die arts direct kwijt zijn want.. weet ze wel wat ze doet??? ze is zo aan t praten en ziemelen. Wat moet ze toch van je? Wat moet jij dan zeggen? Hoe maak je haar duidelijk dat zij de dokter is en jij dit een beetje vreemd vind, eng misschien wel.
Dus jij raakt bijna in paniek en je hoofd maakt overuren want je weet echt niet wat je hier mee aan moet, je hebt hulp nodig maar durft haar niet te vertrouwen omdat je niet weet of ze het wel echt kan. Duizenden gedachten door je hoofd terwijl je vergaat van de pijn.
Dan zwaait de deur van de kamer open en komt er een andere arts aangelopen. Zeker van zichzelf, dat zie je aan zijn hele houding. Trots en zelfverzekerd, rechtop, niet arrogant want je voelt zijn warmte nog voor hij je aanraakt, je ziet het aan zijn uitdrukking. Hij straalt rust uit.
Hij bekijkt je knie en zegt: ‘’we gaan naar de operatie kamer, daar zetten we je knie en hechten we wat nodig is. Dan zul je een dagje moeten blijven en mag je morgen weer naar huis.’’
En jij zucht… wat een verlichting… Iemand wie weet wat hij doet en wie je niet laat twijfelen of je hem wel kan vertrouwen.
Iemand wie duidelijk leiding geeft, zeker is van zijn zaak. Die mensen scheppen vertrouwen, ook bij honden. En natuurlijk knuffelen wij onze honden graag, maar het is belangrijk om bewust te zijn van wanneer je een hond knuffelt, is dat omdat jij het wil? Of omdat de hond het op komt eisen door zich tegen je aan te drukken of de kop onder je elleboog te duwen?
Dominantie (net zoals onzekerheid) bij honden wordt alleen een probleem wanneer de hond het gevoel heeft om zelf de leiding te moeten nemen. Dit geldt zowel voor binnenshuis als voor buitenshuis.
Er valt zoveel over te vertellen en is het zo hond/geleider/situatie gerelateerd dat er ontelbaar veel manieren zijn om problemen te voorkomen en/of op te lossen. Het is belangrijk naar het gehele pakket te kijken.
De theorie lijkt bondig, maar de praktijk is zeer breed. Dit is enkel een voorbeeld uit een bepaalde situatie.
Maar de basis is voor elke hond, zowel dominant als onderdanig als onzeker: Leiding en structuur bieden vanuit rust. Regels en grenzen aangeven. Vanuit rust duidelijk maken wat je van je hond verwacht en dan pas affectie.

Iemand die duidelijk leiding kan geven en zeker is van zijn zaak.. die scheppen vertrouwen.

De informatie van dit artikel is verkregen uit reacties van leden en professionals van de faceboek groep ”De Sociale Vechthond”. Uit deze reacties plus informatie uit verschillende onderzoeken samen met mijn eigen ervaringen is uiteindelijk dit artikel ontstaan.

Met speciale dank aan trainers en gedragstherapeuten Maaike Oosterhuis, Arvid van Putten en Marieke van der Lee voor hun bijdrage aan dit artikel en het advies dat zij belangeloos geven in Facebookgroep De Sociale Vechthond

PS Opmerkingen en aanvullingen zijn zeer welkom en kunt u melden bij Ronald Ursem oprichter van Facebookgroep en site ‘De Sociale Vechthond’

interessante links/bronnen

Bert van Straten: Hondendominantie is een feit, geen mythe

(Link)